Het bestrijden van de Japanse duizendknoop
Fallopia japonica
Aziatische duizendknopen zijn zeer invasief en verspreiden zich gemakkelijk in stedelijk groen, bermen, tuinen en natuurgebieden. Dit leidt onder meer tot negatieve effecten op verkeersveiligheid, biodiversiteit, waarde van (bouw)grond en extra kosten voor bestrijding en onderhoud.
De Japanse duizendknoop (Fallopia japonica, synoniemen: Reynoutria japonica, Polygonum cuspidatum) is een plant uit de duizendknoopfamilie (Polygonaceae). De plant wordt door de International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN) vermeld als een van de honderd meest invasieve soorten ter wereld.
Aanwezigheid en effect in Nederland Stand van zaken in 2018:
Japanse duizendknoop komt in Nederland wijdverspreid voor.
Effect op biodiversiteit / ecosysteem
Japanse duizendknoop is zeer invasief en kan zich nog verder verspreiden door het vermogen zich te vestigen op een groot aantal bodemtypes en binnen diverse leefmilieus. Door het vroege uitlopen, de snelle lengtegroei en de vorming van een nagenoeg gesloten bladerdek wordt de overige vegetatie geheel overgroeid en op de duur verdrongen. Ook het aantal soorten ongewervelde dieren (o.a. bosmieren, vlinders en insecten) wordt lager als Japanse duizendknoop de groeiplaats domineert. Vooral als Japanse duizendknoop weet binnen te dringen in natuurlijke biotopen zoals beek- en rivieroevers heeft dit een nadelig effect op de biodiversiteit. Japanse duizendknoop kan door zijn groeiwijze een bedreiging vormen voor graslanden en ruigtes en droge en natte alluviale bossen. De soort beïnvloedt zijn standplaats door het vastleggen van organisch materiaal en voedingsstoffen. Japanse duizendknoop staat op de lijst van 100 meest invasieve soorten van het IUCN en DAISIE en in de top 10 van Frankrijk en Groot-Brittannië.
Effect op ecosysteemdiensten
Door het wegconcurreren van de (gras)vegetatie op dijken, oevers en andere taluds kan Japanse duizendknoop de stabiliteit daarvan ondermijnen.
Overige effecten
Japanse duizendknoop kan grote schade veroorzaken aan funderingen, verhardingen, infrastructuur, rioleringen en drainagebuizen. De plant heeft geen enkele moeite om door zwakke plekken in asfalt, beton of metselwerk heen te groeien. Japanse duizendknoop die in bermen groeit ontneemt automobilisten het zicht waardoor extra gemaaid moet worden, wat extra kosten met zich meebrengt. Ook veroorzaakt de plant economische schade bij jonge aanplant in de bosbouw.
Oorsprongsgebied
Japanse duizendknoop komt oorspronkelijk uit China, Japan, Taiwan en Korea.
Habitat Japanse duizendknoop
Japanse duizendknoop groeit op zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op verschillende grondsoorten, maar niet op te voedselarme en/of te droge standplaatsen. De plant komt vaak voor op plaatsen waar puin of tuinafval is gestort en op spoordijken, braakliggende terreinen, wegbermen (ook middenbermen van snelwegen), rivierkribben, bosranden en beekoevers.
Introductieroute Nederland
Japanse duizendknoop is in 1823 uit Japan ingevoerd door Von Siebold. De door hem uit Japan ingevoerde planten werden gekweekt in een kwekerij in Leiden. In 1848 wordt de soort, onder de naam Polygonum sieboldii, voor het eerst in de catalogus van de kwekerij genoemd. Deze kwekerij is de meest waarschijnlijke bron van de meeste, zo niet alle, Europese Fallopia japonica var. japonica. In 1850 is er vanuit de kwekerij materiaal naar Kew Gardens verstuurd en van daaruit is de plant verder over Engeland en naar alle waarschijnlijkheid ook naar de Verenigde Staten verspreid.
Japanse duizendknoop is een 1-3 meter hoge, overblijvende plant. De holle, rechtopstaande stengels zijn roodbruin gevlekt en sterven tegen de winter af. De bladeren zijn eirond met een recht afgeknotte bladvoet, 10-15 cm lang, enigszins leerachtig en van onderen kaal. De plant bloeit van juli tot en met september met crèmewitte, soms wit-roze kleine bloemen. Japanse duizendknoop heeft dikke (meer dan 1 cm), kruipende wortelstokken. De ondersoort die in Nederland het meest voorkomt is Fallopia japonica var. japonica die zich niet via zaden kan voortplanten omdat de meeldraden steriel zijn. Recent echter zijn mannelijke planten gevonden, die fertiel stuifmeel produceren, waardoor verspreiding via zaad wel mogelijk is. Ook de Sachalinse duizendknoop en de Fallopia japonica var. compacta kunnen zorgen dat de Fallopia japonica var. japonica kiemkrachtig zaad vormt.
bronmelding: NVWA 2018 factsheet Japanse duizendknoop
